1e lezing: Sir.15,15-20
2e lezing: 1 Kor.2,6-10
Evangelie: Mt.5,17-37 of 20-22a,27-28.33-34a.37

De wet van het hart

Waartoe dienen wetten? Vandaag hier in de kerk mogen wij deze vraagt als volgt toespitsen: waartoe dienen kerkelijke wetten en voorschriften? Soms is binnen de Kerk het gezond omgaan met regels en wetten ver te zoeken. Zo hoor je van mensen wel eens verhalen over hoe ze vroeger omgingen met de regels rond het vasten. Bij sommigen leek het eerder een sport te zijn om het eigenlijke vasten met behulp van een ‘goede kennis’ van de vastenregels te ontduiken.

Zijn regels en wetten dan wel zinvol? Kunnen zij ons leven als christen bevruchten? De teksten van deze zondag geven ons inzicht in deze zaak. Jezus laat zien, dat je regels en wetten zinvol kunt en moet naleven. Het gaat er echter om: hoe doen wij dat? Jezus zegt ons allereerst het volgende: ”Denkt niet dat Ik gekomen ben om Wet en Profeten op te heffen maar om de vervulling te brengen.”

Wat bedoelt Hij met deze woorden? In feite maakt Hij twee dingen duidelijk: Jezus is niet gekomen om de Wet op te heffen. Hij is er dus geen voorstander van om binnen de samenleving van de Kerk de regelgeving en wetten op te heffen. Tegelijkertijd zal Hij wel zijn bedenkingen hebben bij de manier waarop wij met bepaalde regels en wetten om springen. Bijvoorbeeld op Goede vrijdag geen vlees eten maar dure en lekkere vis. Of vasten in de Veertigdagentijd louter om af te vallen. Vervolgens echter kleurt Jezus in, hoe Hij wil dat wij met de regels en wetten van de Kerk omspringen. Hij toont ons waarin de vervulling van de Wet bestaat.

Enkele voorbeelden: “Gij hebt gehoord dat er gezegd is: gij zult niet doden. Wie doodt, zal strafbaar zijn voor het gerecht. Maar Ik zeg u: al wie vertoornd is op zijn broeder zal strafbaar zijn voor het gerecht.” Het gaat er Jezus vooreerst om, dat wij de wet niet louter naar de letter volgen. Want laten wij eerlijk zijn. Letterlijk iemand doden kun je slechts een keer. Met de mond kun je iemand ontelbare keren dodelijk verwonden. Zolang wij binnen onze samenleving echter iemand niet letterlijk dood maken, zijn wij voor de rechtbank niet schuldig aan moord. Toch kun je mensen kapot maken door ze links te laten liggen. Zo worden dan letterlijk dood gezwegen. En voor God is dat, aldus Jezus, wel degelijk strafbaar.

Jezus wordt nog duidelijker in de volgende uitspraak: “Schiet u te binnen, dat uw broeder iets tegen u heeft, ga u dan eerst met hem verzoenen en kom dan terug.” Dit mogen wij misschien de kern noemen van de boodschap van deze zondag. God neemt geen genoegen met het onderhouden van de letter. Naar de letter kun je namelijk elke wet of voorschrift manipuleren. Neen, het gaat om het hart. En dat is niet teveel gevraagd. Wij hebben namelijk op de dag zelf van ons Doopsel Gods liefde ontvangen. Paulus zegt daarover het volgende: “Gods liefde is in uw hart uitgestort door de heilige Geest. Die doet ons uitroepen: ‘Abba Vader’.”

Alle regels en wetten zijn er op gericht om het zaad van God liefde in ons leven tot groei en bloei te brengen. De liefde is in ons hart uitgestort door de heilige Geest. Moge ons hart door het onderhouden van Jezus‘ Wet steeds meer gelijkvormig worden aan Gods eigen hart in Jezus. 

Tekst: Bezinning op het Woord, inleidende teksten bij de de dagelijkse liturgie

Illustratie: Bijbel in 1000 seconden