In het KRO-NCRV-programma ‘Anita in de Missie’ tekent Anita Witzier de levensverhalen op van de allerlaatste ‘Witte Paters’ van Nederland. Nog helder van geest en boordevol verhalen genieten de paters van hun laatste jaren in hun rusthuis in Heythuysen. Anita zoekt hen op en de paters vertellen openhartig over hun decennialange leven in Afrika, over hun vreugde en geluk maar ook over de donkere en gevaarlijke momenten.

Jonge kerels zijn het nog wanneer ze – net gewijd tot priester – vol idealen de lange reis naar Afrika maken. Wat dreef de Witte Paters al die jaren en hoe kijken ze hierop terug? Ze hebben hun missie overgedragen aan Afrikaanse medebroeders, dus het werk gaat door. Maar de Nederlandse Witte Paters zijn met steeds minder, het einde van een tijdperk nadert. Anita Witzier tekent hun fascinerende verhalen op, en dat is net op tijd. ‘Anita in de Missie’ is 25 en 26 december om 18.35 uur te zien bij KRO-NCRV op NPO 2.

Missionarissen van Afrika
De ‘Sociëteit van Missionarissen van Afrika’ stond al gauw bekend als ‘De Witte Paters’, vanwege hun hagelwitte habijt. Tot diep in de twintigste eeuw zijn de paters actief in Afrika, ze bouwen kerken en ziekenhuizen maar stichten ook landbouwcoöperaties en weeshuizen. Ze doen dit in de roerige tijd van vrijheidsdrang en dekolonisatie van veel Afrikaanse landen. Veel jonge Witte Paters rekenden af met de neokoloniale en paternalistische mentaliteit en omarmden het nieuwe vrijheidsdenken.

Pater Piet van der Pas (Tanzania)
“Ik kreeg het van huis uit mee: help de mensen die het moeilijk hebben, maak de wereld een stukje beter. We kregen vaak bezoek van ooms die missiewerk deden in Afrika. Als klein jochie zat ik dan onder de tafel mee te luisteren: wat een verhalen! En al heel vroeg wist ik: dat wil ik later ook.”

Pater Geert (Mali)
“Het was ook de tijd van politiek engagement, de Praagse lente en zo. Net als veel leeftijdgenoten was ik geëngageerd om desnoods mee te vechten voor een ideaal. Vanuit mijn opvoeding koos ik voor het missiewerk om de wereld te verbeteren. Bovendien was het seminarie voor veel jongens vaak de enige manier om door te studeren en verder te komen in het leven.”

Pater Jozef (Burkina Faso)
“Ik heb daar geleerd om het niet belangrijk te vinden of mensen wel of niet katholiek waren.”

Pater Piet (Tanzania)
“We gingen erheen met regels en dogma’s maar eenmaal daar ging het meeste daarvan overboord. We kozen om er te zijn voor de mensen. We vertelden wel over het evangelie; maar preken deden we vooral zonder praten maar door dingen te doen. Ik heb scholen en bruggen gebouwd, samen met de mensen daar. Ik zag in het begin bij enkele oude missiepaters nog weleens koloniale trekjes en soms hardhandig optreden. Dat was fout vond ik. We waren te gast in vrije landen en gelijkwaardig aan de mensen. Ons bloed was immers net zo rood als dat van hen.”

Pater Piet (Oeganda)
Pater Piet Hooyschuur werkte in Oeganda tijdens de burgeroorlog in de jaren 80. “Onze parochie zat stampvol vluchtelingen, ook heel veel kinderen zonder ouders. Het was terreur van zowel het leger als de rebellen en ik protesteerde daar luidkeels tegen. Op een dag werd een collega-pater vermoord; hij reed in mijn auto, die werd doorzeefd met kogels. Het bleek een aanslag die voor mij bedoeld was.”

Pater Toon (Zambia)
Pater Toon is nog altijd actief in Zambia.. Hij is de laatste Nederlandse Witte Pater in dat land. Hij is over de tachtig maar strijdt nog onvermoeibaar tegen onrecht. “Ik krijg nog steeds energie van de mensen hier en de manier waarop zij hun geloof beleven.  De kerk is ook een plek waar arm en rijk samenkomen, een hechte gemeenschap waar mensen veel steun aan elkaar hebben.”

Anita in de Missie is Eerste Kerstdag 25 december en Tweede Kerstdag 26 december om 18.35 uur te zien bij KRO-NCRV op NPO 2.