Limburgse katholieken willen een open en uitnodigende Kerk, die authentiek is, bezield spreekt, niemand uitsluit en een luisterend oor biedt. Dat blijkt uit de zogeheten synodale gesprekken die afgelopen maanden in de parochies in Limburg zijn gehouden. Ook vragen gelovigen van de Kerk om enerzijds meer naar buiten te treden en anderzijds te zorgen voor plekken van bezinning en gebed.

De synodale gesprekken vonden plaats op uitnodiging van paus Franciscus. Op weg naar de internationale bisschoppensynode in Rome in oktober 2023 heeft hij alle bisdommen over de hele wereld uitgenodigd om dit voorjaar hun oor te luisteren te leggen bij gelovigen en anders- of niet-gelovigen. Het bisdom Roermond heeft eind december alle parochiefederaties in Limburg gevraagd om bijeenkomsten te organiseren en parochianen te laten vertellen hoe zij tegen de toekomst van de Kerk aankijken.  

Dit voorjaar hebben verspreid door Limburg zeventien van deze gesprekken plaatsgevonden, waarvan veertien in parochiefederaties en drie in groepen die zich met de Kerk verwant voelen. Als handreiking voor de gesprekken had het Vaticaan een lijst met tien themavelden aangereikt. De Nederlandse bisschoppenconferentie had parochies gesuggereerd om minstens drie hiervan te behandelen: ‘vieren’, ‘medeverantwoordelijkheid in de zending’ en ‘dialoog in kerk en samenleving’.  

Het bisdom heeft de parochies vrijgelaten in de wijze waarop de ontmoetingen en gesprekken werden georganiseerd. Van deze bijeenkomsten hebben de parochiefederaties zelf verslagen gemaakt. Het bisdom heeft de uitkomsten daarvan naar onderwerp gerangschikt en het geheel als eindverslag van het bisdom Roermond naar de bisschoppenconferentie gestuurd, die voor doorgeleiding naar Rome zorgt.

Uitkomsten

De drie hoofdthema’s die door paus Franciscus aan dit synodale proces zijn meegegeven zijn: gemeenschap, participatie en missie. Uit de ontmoetingen die de parochies in Limburg hebben georganiseerd, kwamen deze drie thema’s ook als vanzelf bovendrijven. Wie de verslagen van de gesprekken in Limburgse parochies leest, kan daaruit de volgende hooflijnen samenvatten:

Mysterie

1. Wees authentiek, bezield en aansprekend in je vieren, spreken/verkondigen en voorleven.
2. Zorg voor plekken van stilte, bezinning, gebed, waar ook vorming en begeleiding is.

Gemeenschap

1. Creëer plaatsen van ontmoeting en bemoediging.
2. Heb een open houding, wees uitnodigend en vriendelijk, sluit niemand uit en biedt een luisterend oor voor iedereen die daar behoefte aan heeft.
3. Zie naar mensen om en bevorder saamhorigheid,
4. Wees een gemeenschap van gemeenschappen.

Participatie

1. Geef zoveel mogelijk mensen zoveel mogelijk verantwoordelijkheid, maar overvraag ze niet.
2. Biedt spirituele, theologische en pastorale vorming aan.

Zending

1. Treedt naar buiten, zoek aansluiting bij wat er in de maatschappij leeft, laat je zien en horen, ook in de media.
2. Wees helder in je boodschap.

Reactie bisdom

“Paus Franciscus wil met deze synode ontdekken hoe de Heilige Geest via de gelovigen tot ons spreekt. Ik denk dat de gelovigen in Limburg een duidelijk boodschap hebben afgegeven,” zegt hulpbisschop Everard de Jong, die het synodale proces in het bisdom Roermond heeft gecoördineerd. “Mensen willen een open Kerk, waar iedereen welkom is en niemand wordt uitgesloten en waar op een aansprekende manier het geloof wordt verkondigd en gevierd. Tegelijkertijd zijn er links en rechts ook zorgen te horen over hoe volgende generaties met het geloof zullen omgaan. Die zorgen delen we.”

In de gespreksverslagen zijn ook suggesties te lezen voor veranderingen in de Kerk. Mgr. De Jong daarover: “Je merkt dat de mensen die aan de gesprekken hebben deelgenomen, goed hebben nagedacht en met serieuze voorstellen komen. Daarnaast worden er ook wat kritische opmerkingen gemaakt. Ook die hebben we goed gelezen en we zullen de komende tijd nadenken hoe we daar op kunnen reageren. Sommige dingen kunnen wij vanuit Roermond niet zomaar veranderen, maar er staan ook een heleboel ideeën bij waar wij als bisdom, maar ook iedere parochiefederatie afzonderlijk, mee aan de slag kan.”  

Later dit jaar vinden er per continent gesprekken plaats over de onderwerpen die in de bisdomfase naar boven zijn gekomen. Volgend jaar oktober vindt in Rome de eigenlijke synode plaats, waarop de paus met bisschoppen uit alle delen van de wereld praten over uitkomsten van het synodale proces.

• Download volledige verslag van synodale gesprekken