Komende zaterdag (3 december) vindt er in de Caroluskapel in Roermond een bijzondere gebeurtenis plaats. Dan wordt de reliekschrijn met enkele stoffelijke resten van Dionysius de Kartuizer geopend. Dionysius was een monnik en bekend mysticus, die in de 15e eeuw in het kartuizerklooster in Roermond (het huidige kantoor van het bisdom Roermond) woonde en werkte. De reliekschrijn wordt geopend in verband met wetenschappelijk onderzoek van de stoffelijke resten.

Het openen van het kistje met onder andere de schedel van Dionysius gebeurt op verzoek van de Stichting Edmond Delhougne uit Roermond, die zich met genealogie en streekgeschiedenis bezighoudt. De stichting wil de schedel fysisch-antropologisch en genetisch-genealogisch laten onderzoeken. Dit gebeurt in samenwerking met professor Maarten Larmuseau van de universiteiten van Leuven en Antwerpen. Het project richt zich op fysisch-antropologisch onderzoek van de schedel, een C14-analyse, een dieet-analyse, genetisch onderzoek op een kies en genetisch-genealogisch onderzoek naar verwantschap tussen Dionysius en de huidige familie Van Leeuwen. Bovendien wordt geprobeerd een 3D-schedelreconstructie te maken. Van het onderzoek wordt ook een documentaire gemaakt.

Dionysius van Leeuwen
Dionysius de Kartuizer werd omstreeks 1402 geboren als Denis van Leeuwen in Rijkel (Sint-Truiden) in het huidige België. Hij studeerde in 1424 af als Magister Artium (meester in de kusten: doctor in de letteren en wijsbegeerte) aan de universiteit van Keulen. Rond diezelfde tijd trad hij in bij de kartuizers in hun klooster in Roermond. Tijdens zijn leven publiceerde hij een grote hoeveelheid geschriften over op het gebied van godgeleerdheid, filosofie, canoniek recht, mystiek en ascese. In 1466 werd Dionysius naar Olland in de buurt van Sint-Oedenrode gestuurd om daar een nieuw kartuizerklooster te stichten. Drie jaar later keerde hij weer terug in Roermond.

Dionysius werd vaak door de vorsten van zijn tijd als raadgever geconsulteerd. Zo gaf hij advies aan Philips de Goede, hertog van Brabant en bemiddelde hij succesvol in het conflict tussen Arnold van Gelre en diens zoon Adolf. Tijdens zijn leven ontving Dionysius ook meerdere visioenen, hetgeen hem de titel ‘doctor extaticus’ opleverde. Hij was één van de belangrijkste scholastici van de Late Middeleeuwen. Hoewel hij nu bij het grote publiek zo goed als onbekend is, zijn de verhandelingen die hij schreef wijdverspreid geraakt en hebben ze veel invloed gehad op het theologisch debat, zowel tijdens zijn leven als in de eeuwen erna.

Caroluskapel
Dionysius overleed in 1471 in Roermond, waar zijn schedel nog steeds in een verzegeld kistje in de Caroluskapel wordt bewaard. In diezelfde kapel bevinden zich ook de stoffelijke resten van de kartuizer monniken die in 1572 door de troepen van Willem van Oranje werden vermoord. Eerder dit jaar is herdacht dat die moord op de ‘martelaren van Roermond’ precies 450 jaar geleden plaats vond. Dionysius is nooit zalig- of heiligverklaard, omdat de kartuizerorde daar zeer terughoudend in is.

Illustratie: 17e-eeuws schilderij van Dionysius de Kartuizer. Het schilderij is in bezit van de karmelietenorde in Nederland. In 2009 was het schilderij te zien tijdens een expositie over de kartuizers in Roermond. Meer informatie over het schilderij.