Social Media

 

<< terug  

Vooruitblik op bisschoppensynode met Mgr. Hoogenboom

Geplaatst op: 24-09-2024

‘Een mooie en eervolle opdracht,’ zo noemt hulpbisschop Ted Hoogenboom van het Aartsbisdom Utrecht het dat hij volgende maand Nederland mag vertegenwoordigen tijdens de tweede zitting van de bisschoppensynode over synodaliteit. In een ontmoeting met journalisten zei Hoogenboom afgelopen maandag dat hij in Rome onder andere diaconie en de vergrijzing van de Kerk in West-Europa bespreekbaar wil maken.

De bisschoppensynode vindt plaats van 2 tot en met 27 oktober in Rome. Het is een vervolg op de synode van vorig jaar oktober. Toen nam de Utrechtse hulpbisschop ook namens de Nederlandse bisschoppenconferentie hieraan deel. De synode is een volgende stap in het synodaal proces dat paus Franciscus in de katholieke Kerk op gang heeft gebracht om de Kerk meer synodaal te maken. Dat wil zeggen: dat meer mensen meepraten over de toekomst van de Kerk. “Toen ik vorig jaar terugkwam van de synode, realiseerde ik me dat ik deel had genomen aan een historische gebeurtenis,” zo vertelde Mgr. Hoogenboom, terugblikkend op de synode van vorig jaar. “Het was een synode waaraan ook niet-bisschoppen hadden deelgenomen én daarbij stemrecht hadden. Er was met deze zitting een boom geplant en nu zouden de vruchten moeten gaan groeien.”  

Na terugkomst in Nederland deelde de hulpbisschop zijn enthousiasme in de bisschoppenconferentie en op tal van andere plekken waar hij daar de kans voor kreeg. Een belangrijk resultaat van de synode van vorig jaar was vervolgens de instelling van een Landelijke Werkgroep Synodaliteit, waarin de bisschoppenconferentie, de Konferentie van in Nederland gevestigde Religieuzen (KNR), de seminaries, de Tilburg School of Catholic Theology, de nieuwe religieuze bewegingen en het project ‘Luisterend op weg’ vertegenwoordigd zijn. Hoogenboom: “In deze werkgroep hebben we onder grote tijdsdruk een ‘Landelijke handreiking voor synodale gesprekken’ opgesteld zodat in parochies, door religieuzen, in katholieke lekenbewegingen en in katholieke maatschappelijke organisaties de synodale gesprekken konden worden voortgezet.”

Instrumentum Laboris
Naar aanleiding van alle gesprekken die begin dit jaar met behulp van de handreiking zijn gevoerd, zijn uiteindelijk vier verslagen gemaakt die naar Rome zijn gestuurd als input voor het Instrumentum Laboris, het werkdocument, voor de tweede zitting van de synode. Dit werkdocument werd in juli gepubliceerd en is gebaseerd op alle verslagen die vanuit de hele wereld naar Rome zijn gestuurd door bisschoppenconferenties, religieuzen, religieuze bewegingen en katholieke instellingen. Mgr. Hoogenboom: “Met onze Landelijke Werkgroep Synodaliteit hebben we intussen het Instrumentum Laboris besproken en wij herkenden onze input vanuit Nederland er goed in.”

Wat de hulpbisschop opvalt aan het nieuwe Instrumentum Laboris is dat de structuur anders van opzet is dan het vorige werkdocument: “Dit keer is het een doorlopende tekst, die focust op bepaalde thema’s. Er zijn niet zoals de vorige keer vragen om over in gesprek te gaan Waarschijnlijk gaan we met elkaar de tekst in zijn geheel doorwerken volgens de methode van het gesprek in de Geest.”

Gesprek in de Geest
Het ‘gesprek in de Geest’ betekent dat iedereen eerst zijn opvatting mag geven over een deel van de tekst. Dan wordt daar in de groep door iedereen op gereageerd, niet over gediscussieerd. Ten slotte wordt in een moment van onderscheiding geïnventariseerd waar de overeenkomsten en verschillen zijn en welke onderwerpen belangrijk zijn om over door te praten. Tussendoor zijn er steeds momenten van gebed en stilte. Mgr. Hoogenboom noemt deze gespreksvorm een belangrijke vrucht van de synode. “Deze gespreksvorm wordt ook in ons land al op veel plaatsen gebruikt en zeer gewaardeerd. Het helpt om echt om in een geloofsgesprek naar elkaar te luisteren.” Hoogenboom kijkt deze keer vooral uit naar die gesprekken in de groepjes. Hij denkt met zichtbaar plezier terug aan de vele ontmoetingen met allerlei verschillende mensen uit de wereldkerk, die hij vorig jaar in de gespreksgroepen heeft gehad en overigens ook tijdens de vieringen en de maaltijden.

Retraite en Boeteviering
Voorafgaande aan de synode gaan de synodevaders en -moeders eerst twee dagen met elkaar in retraite onder leiding van Tomáš Halík, een vooraanstaande Tsjechisch rooms-katholieke priester, filosoof en theoloog. Vervolgens is er bij wijze van opening een boeteviering. “Dat vind ik mooi,” zegt Mgr. Hoogenboom. “We willen aan het begin ook schuld bekennen voor alles wat niet goed is gegaan. Hervorming en bekering zijn daarbij belangrijk en die begrippen komen overigens ook weer terug in het Instrumentum Laboris.”

Belangrijke gespreksthema’s uit het werkdocument zijn volgens de hulpbisschop het doopsel als basis van ons Kerk-zijn, de behoefte aan vorming in het geloof van ons doopsel, de medeverantwoordelijkheid van alle gedoopten in de Kerk en de positie van de vrouw in het leven van de Kerk. De vraag of vrouwen de wijding tot permanent diaken kunnen ontvangen is geen onderwerp van de tweede zitting van de bisschoppensynode. Daarover wordt, net als over een aantal andere thema’s, in tien verschillende studiegroepen gesproken.

Leren, vieren, dienen
Op de vraag of Mgr. Hoogenboom ook onderwerpen mist in het Instrumentum Laboris noemde hij twee thema’s die hij tijdens de synode onder de aandacht wil brengen: de vergrijzing die gaande is in de katholieke Kerk in Europa en ook elders ter wereld en daarnaast wil de bisschop graag meer aandacht voor het diaconale werk in de Kerk, waarin het tenslotte gaat om de drievoudige zending van leren, vieren én dienen.

 

Kijk hele persgesprek terug

 

Ga rechtstreeks naar de volgende onderwerpen in de livestream:

 

Documenten