1e lezing: Spr. 8, 22 – 31 
2e lezing: Rom. 5, 1 – 5 
Evangelie: Joh. 16, 12 – 15 

Vader, Zoon en Heilige Geest

Vaak is er onder theologen en exegeten discussie of de notie van een drieëne God ook al in het Oude Testament aanwezig is. Over Gods Geest horen we veelvuldig spreken in het Oude Testament, al meteen bij het begin van de schepping, dat Hij van God uitgaat en in God aanwezig is. En voor de Zoon, die door Johannes in de proloog van zijn Evangelie als de Logos, het Woord, wordt aangeduid, wijst men op passages in de wijsheidsliteratuur, waar de wijsheid van God wordt voorgesteld als een persoon. Zo leest men ook de passage uit het boek Spreuken die we vandaag als eerste lezing hebben gehoord. De wijsheid is al vanaf het begin, voor de schepping van de wereld, bij en in God aanwezig, betrokken bij de schepping en Gods lieveling. We kunnen daarin al een vooraankondiging horen van de woorden bij Jezus’ doop: “Dit is mijn Zoon, die Ik liefheb.”

In het evangelie spreekt Jezus vaak over zijn band met de Vader, Hij bidt steeds tot zijn Vader, Hij heeft alles van de Vader ontvangen. En Hij zegt ons ook dat de Vader en Hij één zijn. Ook de derde goddelijke persoon komt in de evangeliën ter sprake. Bij de doop in de Jordaan daalt de Geest op Jezus neer en leidt Hem gedurende zijn openbare leven. Na zijn heengaan naar de Vader stuurt Hij ons de Geest, zodat we niet verweesd achterblijven.

In onze geloofsbelijdenis spreken we over: Spiritum sanctum, qui ex Patre Filioque procedit. (De heilige Geest, die uit de Vader en de Zoon voortkomt). Over dit geloofspunt spreekt Johannes ons vandaag in zijn evangelie, over de relatie tussen de drie goddelijke personen. De Zoon is eerst door de Vader gezonden en heeft ons alles verkondigd wat Hij van de Vader heeft, Hij spreekt niet zomaar uit zichzelf. Nu wordt ons, als de Zoon terugkeert naar de Vader, de Geest gezonden, die ook niet namens zichzelf spreekt, maar zal zeggen wat Hij hoort. Jezus maakt ons bekend wat Hij van de Vader heeft en de Geest maakt ons bekend wat Hij van de Zoon heeft, maar alles wat van de Zoon is, is van de Vader. De Geest bericht dus dat wat van de Vader en de Zoon is, Hij ontvangt zijn zending en woord van Beiden. De Zoon gaat van de Vader uit en de Geest van de Vader en de Zoon. En alle drie zijn door de liefde verbonden, tot één Godheid gemaakt. Sommige exegeten verklaren de Geest als verpersoonlijking van de liefde tussen Vader en Zoon, vandaar dat Paulus ook kan zeggen: “Gods liefde is in ons hart uitgestort, door de heilige Geest, die ons gegeven is.”

Tekst: Bezinning op het Woord, inleidende teksten bij de dagelijkse liturgie

Illustratie: glas- in loodramen van H. Drieëenheid in de parochiekerk H. Drievuldigheid in Landgraaf-Rimburg.