1e lezing: Sir.3,17 18.20.28-29  
2e tweede lezing: Hebr.12,18-19.22-24a 
Evangelie: Lc.14,1.7-14 

Gods eigen tafelmanieren

Hecht u nog waarde aan goede vormen en manieren? Spreken met twee woorden, medemensen groeten; niet voorkruipen bij de bakker. Anderen netjes behandelen en zeker niet beledigen. Over dit onderwerp wordt heel verschillend gedacht. Mensen houden soms zo van hun vrijheid, dat zij menen, dat voor hen alles is toegestaan. Een samenleving zonder regels en goede vormen, is dat geen gevaar voor de leefbaarheid van ons menselijk samenleven?

Jezus lijkt vandaag te spreken over dit soort regels en wel de omgangsvormen aan tafel. Kent u nog regels voor het aan tafel gaan? Houdt u een minimale vorm van wellevendheid aan? “Wanneer gij door iemand genodigd wordt, ga dan niet aanliggen op de voornaamste plaats.”

Bij een eerste oppervlakkige lezing zou men inderdaad kunnen denken, dat Jezus ons een korte les geeft over goede manieren. Op zich zijn goede manieren nooit weg. Het getuigt zeker niet van wellevendheid, indien iemand zo maar de beste plaats inneemt. Je brengt op die manier de gastheer en waarschijnlijk ook jezelf in grote verlegenheid.

Goede vormen ofwel etiquette, worden zij vaak niet juist daarom gehanteerd om bij anderen een goed figuur te slaan? En meestal willen wij juist een goed figuur slaan bij mensen die wij belangrijk vinden. Etiquette en tafelmanieren zijn vaak bedoeld om ons zelf in het zonnetje te zetten. Wij etaleren onszelf. En dan vaak niet alleen door middel van de aankleding maar juist ook door de keuze van de gasten. Kijk eens in wat voor kringen ik verkeer. Ik zal eens laten zien, wat ik allemaal klaarkrijg.

De bedoelingen van de Heer liggen echter op een veel dieper niveau. Dat merken wij aan het woordje bruiloftsmaal. Jezus gebruikt telkens opnieuw het woord bruiloftsmaal om onze verhouding tot medemensen vanuit God te bekijken. Wij zijn als gedoopte christenen immers een familie, genodigd op de bruiloft van Gods Zoon.

“Wanneer gij een maaltijd geeft”, zegt Jezus “nodig dan geen familie of vrienden uit. Het zou kunnen zijn dat zij op hun beurt u uitnodigen en dat gij het dus terugkrijgt.” Soms proberen mensen elkaar zelfs de loef af te steken in het bereiden van een maaltijd.

Het evangelie wil precies de andere kant uit: “Maar als gij een gastmaal geeft, nodig dan armen, gebrekkigen, kreupelen en blinden uit.” Bij deze mensen, indien wij ze al zouden uitnodigen, verliest de etiquette en de goede smaak zijn winstgevende betekenis. Wat levert het ons hier op om eens flink uit te pakken? Het evangelie zit dus vandaag op een totaal andere golflengte: “Gelukkig zult gij zijn omdat zij het u niet kunnen vergelden.”

En dan komt misschien het belangrijkste gedeelte van dit evangelie: “Het zal u vergolden worden bij de opstanding van de rechtvaardigen.” Elke Eucharistieviering is een uiting van ons geloof. De teksten van vandaag vragen niet alleen om te geloven in de rijkdom van de Eucharistie; zij nodigen ons ook uit om te geloven in het loon van God in het leven van alledag. God zal het u belonen. Dat betekent voor velen: je kunt het dus schudden. Vandaag worden wij uitgenodigd om dat Godsloon heel serieus te nemen.

Goede vormen, etiquette, wat levert het ons op? Jezus spreekt vandaag over het hemelse ofwel Goddelijke loon. En de etiquette die Hij aanreikt, zijn de tafelmanieren van God zelf. Maaltijd houden betekent in het evangelie uiteindelijk, dat wij als kinderen van een gezin genodigd zijn aan Gods tafel: “Zalig die genodigd zijn aan de maaltijd des Heren.” Het betekent dat wij als zijn kinderen zijn tafelmanieren overnemen.

Het laatste avondmaal is de plaats waar Gods tafelmanieren ingekleurd worden. Het is de maaltijd die naam gemaakt heeft niet door haar goede vormen maar door het voorbeeld van haar gastheer. Hij wast zijn leerlingen de voeten en zegt daarna: “Meen niet, dat Ik gekomen ben om gediend te worden maar om te dienen. Ik heb u een voorbeeld nagelaten; gij moogt in mijn voetstappen treden.”

De etiquette die de Eucharistische maaltijd ons aanreikt is duidelijk. Geef jezelf. Geef, zoals Jezus zich gegeven heeft. En zijn zelfgave betekent niet alleen de dood. Het betekent de verrijzenis en een hemels leven. Wie in God zijn leven durft verliezen, zal het honderdvoudig terugvinden. 

Tekst: Bezinning op het Woord, inleidende teksten bij de dagelijkse liturgie

Illustratie: Nelly Bube - De minste plaatsen op het feest (De bijbel in 1000 seconden)