Zondag 5 februari 2023 – 5e Zondag door het jaar
1e lezing: Jes.58,7-10
2e lezing: 1 Kor.2,1-5
Evangelie: Mt.5,13-16
Wees het zout der aarde
De teksten van deze zondag klinken op het eerste gehoor heel eenvoudig: delen met hen die honger hebben, de naakten kleden en je niet afwenden van jouw medemensen. En toch hoor je overal om je heen bij gelovigen en ongelovigen: “De maat is vol, er komen te veel vluchtelingen.” En nu heb ik het niet over de angst, omdat er zich tussen de vluchtelingen terroristen kunnen bevinden. “Zij nemen onze banen af. Alles moet betaald worden van ons belastinggeld,” en ga zo maar door.
De teksten van vandaag klinken mooi en eenvoudig. Zij zijn echter neergeschreven als een opdracht, omdat het juist niet zo gemakkelijk is. Jezus zegt niet voor niets: “Jullie zijn het zout der aarde. Maar als het zout zijn kracht verliest…” En dat geldt ook voor de uitdaging dat wij een licht mogen zijn op de lamp. De lamp plaats je toch niet onder de tafel! Wie wordt er niet bang van heel de vluchtelingentoeloop? En inderdaad brengt dat problemen met zich mee. En elke mens is slechts beperkt. Maar of het bouwen van muren en het demonstratief stemmen op mensen met zeer eenzijdige schijnoplossingen de manier vormen om uit de problemen te komen?
De zaligsprekingen geven het antwoord: “Zalig de armen van geest, zalig de treurenden, zalig die vervolgd worden omwille van Mij.” Jezus zelf is het christelijk antwoord ook op de problemen rond de vluchtelingenstroom. Maar waarom zouden mensen ons willen vervolgen vanwege Jezus? Wie is er nu tegen zijn uitspraken: het kleden van naakten en het voeden van hongerigen? En toch bouwde een president een muur tussen de VS en Mexico terwijl hij ook te boek wilde staan als een gelovig christen. Zijn eed werd aan het begin van zijn ambtstermijn begeleid door gebeden.
Nogmaals: het is niet voor niets dat wij vandaag opnieuw worden opgeroepen om het zout der aarde te zijn maar dan wel in de ogen van God. Hij is de maatstaf en niet wij. Paulus zegt zelf dat hij zich in de verkondiging zwak voelde, vol angst en beven. Hij omschrijft het evangelie als volgt: “Ik had mij voorgenomen u geen enkele wetenschap te brengen dan die van Jezus en zijn kruis.”
‘Jezus en zijn kruis’, dat hoort wezenlijk bij elkaar. En als wij smaakmakers willen zijn in Gods ogen, dan kan dat blijkbaar alleen in verbinding met de kruisdood van Jezus. De zwakheid waarover Paulus spreekt, bezielt namelijk ook de meesten van ons. En wie zich zwak voelt, werpt dammen op, bouwt muren of begint zelfs te dreigen: ook als het om de kleine en arme medemensen gaat.
De oplossing, of beter gezegd: het recept om toch als christen smaakmaker te zijn, geven wederom de lezingen. Jesaja zegt: als jullie het ondanks angst en beven aandurven zout te worden naar Gods bedoelingen, dan zal God u verhoren. Of zoals Paulus het zegt: “Dan zal door onze zwakheid heen de kracht van God zichtbaar worden.” Het is de heilige Geest die de schijnbaar zinloze kruisdood van Jezus zichtbaar maakte als de liefdeskracht van God, waarin wij, aldus dezelfde Paulus alles vermogen.
Tekst: Bezinning op het Woord, inleidende teksten bij de dagelijkse liturgie