1e lezing: Jes.60,1-6
2e lezing: Ef.3,2 3a.5-6
Evangelie: Mt.2,1-12  

Wie zoekt, vindt iets anders dan verwacht

Mensen zoeken van alles. Zoekend lopen zij door de winkelstraten. Is er iets dat ik nodig heb? Het kan een alledaags voorwerp zijn, zoals een nieuwe lamp voor in de kamer. Het kan ook iets zijn wat wij belangrijk vinden, zoals een goede school voor de kinderen. Ander werk. Of een uitdaging op sportief gebied en nog zo veel meer. Maar sommige mensen zoeken nog verder. Met de opkomst van de welvaart meende men God niet meer nodig te hebben. De sociaalstaat verzorgde immers iemand van de wieg tot het graf. De mens voelde zichzelf bevrijd van iedere vorm van overheersing. Maar nu ligt deze mens wakker van zorg om zijn welvaart in stand te houden en wijst de overheid op de eigen verantwoordelijkheid. Bovendien stelt deze mens zich vragen naar de zin van dat bestaan. Welke betekenis heeft mijn leven? Hebben wij mensen een opdracht? Hebben we een roeping uit te voeren of zijn we hier zomaar, omdat we er nu eenmaal zijn? Sommige mensen leven misschien aan al deze vragen voorbij. Maar anderen zoeken hun leven lang naar antwoorden.

Het feest van Driekoningen geeft ons aan hoe de menselijke zoektocht van alle tijden is. Ook deze Wijzen uit het Oosten zijn op zoek. Voor ons zijn het misschien merkwaardige figuren, sterrenwichelaars. Maar ook de huidige mens schijnt zich van tijd tot tijd geroepen te voelen om zijn horoscoop te raadplegen. De wijzen hebben er een wetenschap van gemaakt om de bewegingen van de sterren te bestuderen. Het is voor hen de hemelse landkaart, aan de hand waarvan zij zich oriënteren. Niet alleen op zee of in de woestijn, maar ook op hun levensweg. Onverwachte bewegingen worden op hun betekenis bevraagd, zeker ook als daar plotseling die onverwachte ster is, die al hun berekeningen doorkruist. Een onverwachte ster, die zich op een onvoorspelbare wijze aan de hemel voortbeweegt. Deze ster moet bijzonder zijn, een ster met een boodschap, een goddelijk teken. Deze ster mag daarom niet meer uit hun ogen verdwijnen. Zij verlaten daartoe hun vertrouwde omgeving en gaan deze ster achterna.

Zou deze ster wijzen op de belofte die hen gedaan is in oude boeken en profetische geschriften, waarin hen een nieuwe koning voorspeld is? Naar die koning zijn ze op zoek. Wie zou hen beter de weg kunnen wijzen, dan de zittende koning Herodes? Maar ze komen erachter dat die niets anders wil dan zijn macht handhaven en beducht is voor concurrentie. Herodes staat in onze geschiedenisboeken voor achterdocht, angst en jaloersheid. Hij ziet onmiddellijk zijn macht en rijkdom in gevaar. Maar de wijzen laten zich niet bang maken en zij volgen verder de ster. Uiteindelijk vinden zij hun eindbestemming.

Maar het is geen koning in een paleis zoals ze van te voren bedacht hadden, maar een Kind in de kribbe. Totaal anders dan ze konden bedenken. De zin van het leven ligt niet bij de macht maar bij een klein kindje in een kribbe. Een levensopdracht vloeit er uit voort, want langs een andere weg keerden ze naar huis terug. Hun leven heeft een andere wending gekregen. Natuurlijk wilden zij Herodes ontlopen, maar het vertelt ons ook dat wie het kind als de Heiland heeft ontdekt, anders gaat leven. De liefde en het geloof krijgen een grotere kans, want wij willen niet meer loskomen van dit Kind en zijn Boodschap. En dan is Christus ook in ons hart geboren.

Het antwoord voor de zoekers, toen en nu, is niet nóg meer, nóg rijker, maar doe maar minder, deel maar, geef voorrang aan wie kwetsbaar is in deze wereld. Dat is het antwoord voor de wijzen uit het oosten en eigenlijk ook een antwoord aan de zoekers van vandaag. Zoek het maar niet in nog meer, maar in meer in eenvoud. Zoek het niet in het uiterlijk, maar in het innerlijk. Ook God en het menselijke geluk zijn niet te vinden in den hoge, in paleizen of kastelen, maar onder de mensen, zelfs in een klein kind geboren in een stal tussen herders en dieren.

Tekst: Bezinning op het Woord, inleidende teksten bij de dagelijkse liturgie