Het secretariaat de bisschoppensynode in Rome heeft het zogeheten ‘Instrumentum laboris’ (werkdocument) voor de synode van dit najaar gepubliceerd. In oktober komen bisschoppen van over de hele wereld naar Rome om aan de hand van deze tekst met de paus te praten over de toekomst van de Kerk.

De afgelopen jaren heeft er op initiatief van paus Franciscus een wereldwijd synodaal proces plaatsgevonden, waarbij gelovigen en ook niet-gelovigen konden meepraten over de toekomst van de katholieke Kerk. In alle bisdommen hebben er enquêtes en gespreksbijeenkomsten plaatsgevonden. Begin dit voorjaar is er per continent over de resultaten van die ontmoetingen gesproken.

In het nu gepubliceerde werkdocument zijn de ervaringen van die eerste twee fases verwerkt. Het document vormt de basis voor het werk van de deelnemers aan de Algemene Vergadering van de Bisschoppensynode. Het eerste deel van die vergadering wordt gehouden van 4 tot 29 oktober. Het vervolg vindt plaats in oktober 2024.

Met het door hem in gang gezette proces wil paus Franciscus toegroeien naar een meer ‘synodale Kerk’, waarin ontmoeting en dialoog een belangrijkere rol gaan spelen. Het motto van het wereldwijde synodale proces luidt: ‘gemeenschap, participatie, missie’. De paus bedoelt daarmee dat alle gelovigen samen de Kerk vormen, dat iedereen uitgenodigd om deel te nemen en dat iedereen vervolgens ook geroepen is om zijn geloof uit te dragen.

“Een synodale Kerk is ook een Kerk van ontmoeting en dialoog met gelovigen van andere religies en met andere culturen en samenlevingen,” zo stelt het werkdocument. Verder spreekt de tekst over “een Kerk die niet bang is voor de verscheidenheid die zij draagt”, maar “deze waardeert zonder haar tot uniformiteit te dwingen.” Ten slotte noemt het document de Kerk synodaal wanneer ze “onophoudelijk gevoed wordt door het mysterie dat ze viert in de liturgie, waarin ze elke dag ‘radicale eenheid’ ervaart in hetzelfde gebed, te midden van een ‘verscheidenheid’ van talen en riten”.

Het Instrumentum laboris bestaat uit een verklarende tekst en vijftien werkbladen die een dynamische visie op het concept ‘synodaliteit’ laten zien. Het eerste deel van het document gaat in op de ervaringen van de afgelopen twee jaar en schetst een route naar een meer synodale Kerk. Het tweede deel richt zich op drie ‘prioritaire kwesties’, die de kern vormen van de bijeenkomst in oktober. Deze drie thema’s zijn: Groeien in gemeenschap, door iedereen te verwelkomen en niemand uit te sluiten; het erkennen en waarderen van de bijdrage van iedere gedoopte met het oog op zending; en het identificeren van bestuursstructuren en -dynamieken, die op termijn tot een missionaire synodale Kerk leiden.

• Download het Instrumentum laboris