Onze oosterburen kennen het spreekwoord: “Was lange dauert, wird endlich gut.” Alles heeft zijn tijd nodig. Ook een bisschopsbenoeming. Heel recent werd ik nog gevraagd: “Wanneer krijgen we een nieuwe bisschop?” Ik verbaasde me over die vraag, want ik was er al gewend aan geraakt om de eeuwige administrator te zijn. Mijn antwoord luidde, dan ook: “Dat kan nog maanden duren.” Maar toch heb ik eraan toegevoegd: “Zijn naam zou zomaar morgen bekend gemaakt kunnen worden.”

Juist dat laatste is gebeurd op maandag 8 oktober 2018. Een telefoontje dat de nuntius me wilde spreken, wekte mijn aandacht. Een korte ontmoeting: “Ik ben gekomen om u een enveloppe te overhandigen,” was zijn korte commentaar. Op dinsdag zou hij graag terugkomen om het kapittel toe te spreken en de benoeming bekend te maken van deken Harrie Smeets, 57 jaar oud, 26 jaar priester. Afgelopen woensdag kon de beoogde bisschop zich in een persconferentie presenteren aan de toegestroomde Limburgse en vaderlandse pers.

Dank
De meest gestelde vraag luidde: “Waarom moest het zo lang duren?” Op deze vraag is geen antwoord te geven, want na het indienen van de zogeheten terna heeft de verdere procedure zich aan onze waarneming onttrokken, maar het moge duidelijk zijn: we zijn blij met de persoon die het geworden is. Allereerst is hij een van ons. Een Limburger dus. Kapelaan geweest in het Midden-Limburgse Boshoven, Thorn en Wessem. Pastoor in een aantal parochies van Maastricht-West en tenslotte deken van het dekenaat Venray, waaraan later ook het dekenaat Gennep werd toegevoegd. Hij is dus vertrouwd met de Limburgse cultuur van zuid tot noord. Hij spreekt het dialect van Born en omstreken, maar verstaat ook de dialecten van de rest van Limburg. Hij heeft gewerkt in plattelandsgebieden, maar ook in verstedelijkte gebieden. Na de priesteropleiding te Rolduc heeft hij weliswaar geen verdere theologische studies gevolgd, maar zijn universiteit is de parochie geweest. De nieuwe bisschop heeft pastoraal gezien wat in zijn mars.

Pastoraal
Wat staat deze bisschop te doen? Deze nieuwe bisschop zal ons bisdom weer een fase verder door de tijd leiden. Mgr. Wiertz zag zichzelf als degene die met zijn mensen samen door de tijd trok. Zoals Mozes eens van oase naar oase. De oud-bisschop zag het als zijn taak om de hem toevertrouwde gemeenschap bijeen te houden en samen de toekomst tegemoet te gaan. Deze mensen hadden tot de kerk een verschillende relatie, variërend van hoogkerkelijk tot randkerkelijk en alle gradaties ertussen. Hij koos voor hen allen. Hij koos dus niet voor een kleine elitekerk. Maar hij kon ook niet verder met de vertrouwde volkskerk, want die is meer en meer gaan bestaan uit ‘van-huis-uit-katholieken’. Toch heeft hij nooit willen breken met die hem zo dierbare volkskerk. Hij wist, dat deze mensen ondanks alles toch een band met de kerk hadden behouden. Hij geloofde erin dat deze mensen het in zich hebben om zich bewust te worden van hun katholieke roots en hun geloof weer op te pakken. Daarom koos de emeritus voor een gastvrije kerk, een uitnodigende en missionaire kerk, een dienstbare kerk. De nieuwe bisschop heeft aangetoond zich te herkennen in deze pastorale opstelling van de oud-bisschop. Maar ook is er de oproep van Paus Franciscus om als kerk missionair en uitnodigend te zijn. Hij heeft meer dan eens zijn afkeer van een zelfgenoegzame kerk kenbaar gemaakt. Ook daarom voelt de nieuwe bisschop zich tot een pastoraal en dienstbaar beleid uitgedaagd. 

Relatie tot bisschop
In de loop van de eeuwen hebben we diverse soorten bisschoppen gekend. Tot aan de Franse revolutie kenden we in Luik de prinsbisschop. De bisschop had ook een wereldlijke macht. We mogen Napoleon dankbaar zijn, dat hij de bisschop wees op zijn geestelijke taken. Wij wensen heden ten dage zeker geen pronkbisschop, maar een dienstbare bisschop die voorgaat in dienstbaarheid. Immers een kerk die niet dient, dient tot niets. Voor elk bisdom is de bisschop een belangrijke persoon. Niet alleen moet hij een verbindende persoon zijn in zijn bisdom. Maar ook legt hij verbanden in de lengte en in de breedte, zoals ik het wel eens noem: 

In de lengte: omdat hij een relatie legt met de apostelen en met het geloof van de apostelen. Tot de apostelen heeft Jezus gezegd: “Zoals de hemelse Vader mij gezonden heeft zo zend ik u.” De apostelen hebben deze zending vervolgens doorgegeven aan hun opvolgers, de bisschoppen. Zij hebben door de eeuwen heen deze zending doorgegeven. Zo zal ook aan de nieuwe bisschop deze zending worden toevertrouwd. 

In de breedte: de bisschop heeft deel aan het bisschoppencollege. Hij mag zich verbonden voelen met alle bisschoppen ter wereld. Onderling contact tussen bisschoppen is dus geen bijzaak. Daarom maakte bisschop Wiertz elk jaar een missiereis. Elk jaar keerde hij bemoedigd en enthousiast terug. Hij was deelgenoot geweest van bloeiende kerkelijke gemeenschappen. Dat wilde hij hier verder geven.

Een nieuwe bisschop treedt aan. Hij zal zijn eigen weg zoeken in de problemen van de tijd om de mensen die aan hem zijn toevertrouwd, tot geloof Christus te brengen en tot onderlinge zorg en solidariteit. Moge Gods Geest hem daarbij de weg wijzen. Daarom een hartelijk welkom. 

Mgr. Dr. Hub Schnackers,
dioceseaan administrator