Paaspreek bisschop Mgr. Harrie Smeets 2020
Kijk hele mis Eerste Paasdag terug
Van uitbundige blijdschap is op paasmorgen in dit evangelie geen sprake. Geen grote blijdschap. Wat er dan wel was? Er was haast, verwarring en onbegrip. Bij de ontdekking van het lege graf rent Maria Magdalena hals over kop naar Petrus en Johannes. Zij is ontzet, de steen is weg, het graf is leeg: zij is ervan overtuigd dat Jezus’ lichaam is gestolen en ergens anders is neergelegd.
Petrus en Johannes delen in haar haast. Ze rennen naar het graf om te gaan zien wat er aan de hand is. Daar zien ze dat het in elk geval niet om ordinaire grafschennis of diefstal gaat. Maar wat ze wel zien, begrijpen ze niet. En het is ook niet te begrijpen; Johannes kent weliswaar beginnend geloof, maar de gedachten van Petrus gaan waarschijnlijk alle kanten op, behalve die van de verrijzenis.
Haast zit er in dit evangelie, haast kenmerkte onze wereld, tot enkele weken geleden. We hadden haast om zoveel mogelijk uit dit leven te halen, aan beleving, aan materie, uit eigenbelang. De waan van de dag volgend, renden we onszelf voorbij. Veeleisend werk ging naadloos over in een weekendje weg, ging naadloos naar de volgende serie sportwedstrijden. Zoveel haast was er, dat wij onze ziel dreigden te vergeten en te verliezen. En met één virus dat ons treft, komt de wereld tot stilstand, komt de ratrace tot rust, krijgen wij de kans tot onszelf te komen. Iemand zei dezer dagen: “Het was toch ook te gek hoe het ging en hoe we leefden en wat we dachten te moeten kunnen.”
De haast uit het evangelie van paasmorgen eindigt bij het lege graf. Johannes komt het eerst bij het graf aan, buigt voorover en kijkt. Petrus kijkt niet alleen in het graf, maar gaat ook naar binnen. De haast van de leerlingen komt tot rust in het lege graf. De haast van onze wereld komt tot rust in deze weken, in deze lege kerk, in onze huizen, vandaag.
Die rust geeft de tijd om te denken, om onze gedachten allerlei kanten uit te laten gaan, zoals bij Petrus. Wat gaat dit betekenen voor zijn leven? Petrus zag Palmzondag een grote toekomst tegemoet: Jezus als nieuwe koning van Israël, en hij in zijn buurt; in de hoogste regionen van de regering. Maar het liep zo gruwelijk anders: Petrus is door de vloer van zijn menselijke verwachtingen gezakt en weet nu niet hoe het verder zal gaan.
Ook wij zijn door de vloer gezakt van onze schijnzekerheden, ons onzalig moeten en willen en kunnen. En wat zijn onze gedachten, nu een virus de haast uit ons leven heeft gehaald? Zijn onze enige gedachten: wanneer kunnen voetbal en Formule één weer opgepakt worden en wanneer kan de economie weer op volle toeren draaien en kan liefst de schade ook nog ingehaald worden? Kortom: wanneer kunnen we de draad van het leven weer oppakken, alsof er niets gebeurd is?
Of gaan onze gedachten verder en dieper: misschien kan het leven ook wel anders worden. Van de vader van een jong gezin kreeg ik dezer dagen een appje: “Eigenlijk gaat het beter dan voorheen. We doen nu veel bewuster dingen samen, we zijn minder gestressed en tellen meer dan tevoren onze zegeningen.” Misschien betekent anders wel ‘minder’, maar niet ‘slechter’.
Gaandeweg zullen de leerlingen van Jezus, die hier op Paasmorgen nog in het donker tasten over wat dit lege graf voor hen betekent, het licht van de Verrezene gaan zien. De leerlingen hebben tijd nodig om de waarheid van de verrijzenis gaandeweg te ontdekken. Het zal tot Pinksteren duren voordat het de leerlingen duidelijk is dat deze Paasdag hun leven voorgoed veranderd heeft.
Met Pinksteren worden ze bezield door een andere Geest dan de kleinmenselijke; ze worden bezield door de Heilige Geest; angst en eigenbelang laten ze achter zich, de deuren gaan open en de vreugde van de Verrijzenis wordt voluit verkondigd.
Pinksteren, waarin de deuren naar het leven openstaan. We horen in de tweede lezing diezelfde Petrus verkondigen dat wie in de verrezen Christus gelooft, vergeving van zonden verkrijgt; dat voor wie in Hem gelooft er nieuw leven, ander leven is.
Pinksteren: hopelijk zullen dan ook voor ons de deuren naar het leven weer verder open staan. Dat ook wij de waarde van anders leven mogen ontdekken en bewaren: een leven in het licht van wat werkelijk waarde heeft, van degene die waarde aan ons doen en laten geeft: Christus de Heer. In die geest wens ik u allen vanmorgen een Zalig Pasen.
