Met een plechtige ceremonie is donderdag op het Sint-Pietersplein in Rome afscheid genomen van emeritus-paus Benedictus XVI. Meer dan 50.000 mensen hadden zich op het plein voor de Sint-Pietersbasiliek verzameld om hem de laatste eer te bewijzen. Paus Franciscus zei: "Benedictus, jij trouwe vriend van de Bruidegom, moge je vreugde compleet zijn nu je zijn stem definitief en voor altijd hoort!" 

De eucharistie werd gevierd door de deken van het college van kardinalen, kardinaal Giovanni Battista Re, terwijl paus Franciscus de ongeveer 90 minuten durende viering voorzat en de preek hield. De viering volgde de liturgie voor de begrafenis van een residerende paus, met enkele aanpassingen.

Al op woensdagavond, nadat de laatste pelgrim de Sint-Pietersbasiliek had verlaten, vond de rite van het sluiten van de kist plaats, waarbij ook de rituele grafgiften (zoals de munten en medailles uit het pontificaat van Benedictus, zijn pallium en het pontificale document genaamd ‘Rogitum’) werden toegevoegd. Het Rogitum – een samenvatting van het pontificaat van de overleden paus – werd voorgelezen door de ceremoniemeester Diego Ravelli.

Mist, vlaggen, emoties
Donderdagmorgen om 8:50 uur werd de eikenhouten kist met het stoffelijk overschot van de emeritus-paus naar het voorplein van de Sint-Pietersbasiliek gedragen en op een van verre zichtbare plaats neergezet. De deelname van kerkelijke vertegenwoordigers was overweldigend: niet alleen waren meer dan 120 kardinalen en 400 bisschoppen aanwezig, maar ook ongeveer 4.000 concelebrerende priesters. Zelfs tijdens het bidden van de rozenkrans, voorafgaand aan de eigenlijke requiemmis, stroomden talrijke andere pelgrims het plein op in mistig weer. Er waren naar schatting meer dan 50.000 mensen aanwezig.

Onder hen ook veel mensen uit Beieren, het Duitse thuisland van de overleden paus. Onder de officiële gasten bevonden zich de Duitse bondspresident Frank-Walter Steinmeier, bondskanselier Olaf Scholz en de Beierse premier Markus Söder. De voorzitter van de Duitse bisschoppenconferentie, bisschop Georg Bätzing en de twee Duitse kardinalen Reinhard Marx (München) en Rainer Maria Woelki (Keulen) behoorden tot de concelebranten. Overeenkomstig de wens van de emeritus-paus was de viering eenvoudig maar waardig. Net als bij de uitvaart van paus Johannes Paulus II in 2005 lag er een open evangelieboek op de kist.

Preek paus Franciscus  
In zijn preek ging Franciscus in op de toewijding waarmee Jezus zijn ambt tot het einde toe aanvaardde. ‘Vader, in uw handen beveel ik mijn geest’: deze laatste woorden van Jezus, die zijn opgetekend in het evangelie volgens Lucas (Lc. 23,39-46), stonden centraal in de toespraak van de paus. Franciscus onthield zich van een eerbetoon aan de overleden paus en mediteerde in plaats daarvan over toewijding aan het leven, zachtmoedigheid en gebed. Wel zei hij dat allen de overleden paus opnieuw de liefde willen tonen die niet vervaagt. "We willen dit doen met dezelfde zalving en wijsheid, met dezelfde gevoeligheid en toewijding die hij ons door de jaren heen wist te geven. Wij willen samen zeggen: Vader, in uw handen leggen wij zijn geest, aldus Franciscus. Hij besloot met d woorden: “Benedictus, jij trouwe vriend van de Bruidegom, moge je vreugde compleet zijn wanneer je zijn stem definitief en voor altijd hoort!"

Santo Subito
Na de requiemmis en de rite van zegen en afscheid tilden dragers de kist van Benedictus XVI op en droegen hem de basiliek binnen, voor de definitieve begrafenis in de zogeheten Grotten van het Vaticaan, de grafkelder onder de Sint-Pieter. Franciscus bad een ogenblik bij de kist, raakte hem aan en boog ervoor. Achter de kist liep aartsbisschop Georg Gänswein, Benedictus' naaste metgezel. Net als bij het Requiem voor Johannes Paulus II klonk er ‘Santo Subito’ (onmiddellijke heiligverklaring) en was er een spandoek met deze woorden te zien. Met Beierse en Duitse vlaggen werd gezwaaid, ‘Dank u paus Benedictus’, stond op een spandoek geschreven.

Bron: Vatican News / (c) Foto: Vatican Media