1e lezing: Jes.60,1-6  
2e lezing: Ef.3,2-3a.5-6  
Evangelie: Mt.2,1-12  

Welke ster volgen we?

We vieren vandaag het hoogfeest van de Openbaring des Heren, beter bekend als Driekoningen. We kennen allemaal het verhaal van die wijzen, die de ster zagen en hem volgden naar Bethlehem. Zij lieten zich door die goede ster leiden en zijn bij Jezus uitgekomen. Een ster was in die tijd een belangrijk oriëntatiepunt, zeker in de woestijn. Zo kenden de bedoeïenen het spreekwoord: “Als aan de hemel een ster ontbreekt, dan kan een hele karavaan de richting verliezen.” Het eentonige landschap van de woestijn heeft zo weinig oriëntatiepunten dat men de zon en ‘s nachts de sterren hard nodig had om niet van de goede weg af te dwalen.

De ster, een belangrijk oriëntatiepunt. Maar niet alleen die wijzen werden geleid door een goede ster. Ook het leven van ons christenen wordt geleid door zo’n ster. We hebben namelijk Jezus tot voorbeeld, zijn Woord in het evangelie, en als wij die ster volgen, dan mogen we erop vertrouwen dat wij veilig door de woestijn van het leven kunnen trekken en onze eindbestemming zullen bereiken. Maar er zijn in ons leven ook heel wat dwaalsterren en vallende sterren. Hoevelen doen ons niet geloven dat in andere dingen ons eigenlijk geluk zou liggen. In aanzien en carrière, in geld en luxe, in gezondheid en ontspanning. In al datgene wat deze wereld te bieden lijkt te hebben. En hoe mooi wordt dat ons door de media niet voorgespiegeld? Het is een schijnwereld, die mensen vaak alleen verwezenlijkt vinden in hun dagdromen. Het zijn dwaalsterren, vallende sterren, die niet de uiteindelijke oriëntatie kunnen geven aan ons leven. En toch... hoeveel kracht hebben ze vaak niet in ons bestaan?

De wijzen volgden een goede ster en zij kwamen bij Jezus uit. En zo zijn ze eigenlijk oriëntatiepunten geworden voor ons. Om namelijk ook zelf op zoek te gaan naar Jezus, om naar zijn Woord in het evangelie te luisteren en zo zelf een wegwijzer te worden voor anderen, voor hen die aan onze zorgen zijn toevertrouwd. Want ook wij kunnen die functie van oriënterende ster vervullen in ons leven. Ouders kunnen dat zijn voor hun kinderen. Voor wie het heus niet altijd zo gemakkelijk is om in onze zo pluriforme maatschappij, zoals we dat zo mooi zeggen, hun weg te vinden. We zullen daar echter alleen toe in staat zijn in de mate waarin we het evangelie concreet gestalte weten te geven in ons leven, evangelisch proberen te leven.

En daarbij moet ik denken aan de vraag van een wetgeleerde aan Jezus: Meester, hoe kom ik in de hemel? Zeg mij eens welke ster ik moet volgen? Jezus zegt dan: Wat zegt de Bijbel? Ouderhoud het dubbele gebod van de liefde: Bemin God en de naaste. En om die opmerking niet abstract in het luchtledige te laten zweven, geeft het evangelie er twee verhalen bij. Eerst het verhaal van de barmhartige Samaritaan, waarin de priester en leviet voorbijlopen, zonder zich om de man die daar halfdood langs de kant van de weg ligt te bekommeren. Het laat ons als het ware zien: wat heeft godsdienst voor zin als wij de medemens niet zien staan? Of zoals mensen dat kunnen zeggen: die zit wel mooi voor in de kerk, maar buiten de kerk...

Maar direct daarop volgt nog een verhaal. Het verhaal van Maria en Marta. Jezus komt op bezoek en Marta is druk in de weer om iets voor Hem klaar te maken. Maria echter zit aan de voeten van Jezus en luistert. Marta wordt daar kwaad om en zegt daarom tegen Jezus: zeg haar toch eens dat zij ook wat doet. Maar dan zegt Jezus: “Marta, Marta, wat maak jij je druk om veel dingen. Slechts een ding is nodig. Maria heeft het beste deel gekozen en het zal haar niet ontnomen worden.” Hier laat Jezus merken hoe belangrijk Hij het vindt als wij mensen de tijd nemen om naar Hem te luisteren. Waarachtig christendom, een echte richtende ster willen zijn, betekent: én luisteren naar wat Jezus in het evangelie ons te zeggen heeft, én dat ook daadwerkelijk proberen waar te maken on ons leven. Niet of, of, maar en, en.

Zulke christenen hebben de mensen vandaag nodig. Het is opvallend dat de jeugd zich niet meer zo gemakkelijk laat oriënteren door een leer, door abstracte ideeën. Nee, zij zoeken voorbeelden die hen heel concreet een levensnorm geven. Dat kunnen sporthelden, popsterren of filmsterren zijn. Die kunnen echter ook elk moment weer van het firmament vallen om plaats te maken voor andere dwaalsterren. Het kunnen echter ook heiligen zijn, een Franciscus of Don Bosco, een Moeder Teresa of broeder Roger van Taizé. Heiligen, sterren die hun licht van Christus ontvangen, doordat zij naar zijn woord luisteren en het ook concreet gestalte weten te geven in hun leven. En zij blijven hun licht uitstralen door alle tijden heen. Wil ik in die zin ook een oriëntatiepunt zijn voor mensen? Door het evangelie te komen beluisteren, me te sterken in de Communie om het dan gestalte te geven in het leven van elke dag?

Het ontbreken van een ster kan een hele karavaan de richting doen verliezen. Als ik geen licht uitstraal op mijn omgeving kan het zijn dat anderen de weg niet vinden. Dat is zeker een grote verantwoordelijkheid. Moge het feest vandaag, waarin ons verhaald wordt hoe de wijzen door een ster Jezus vonden dan ook een uitnodiging zijn mijn hele leven te oriënteren op de ster die Jezus is om zo, terwijl ik hem volg, voor andere mensen een oriëntatiepunt te worden in hun leven.

Tekst: Bezinning op het Woord, inleidende teksten bij de dagelijkse liturgie