Over de groten der aarde wordt veel gesproken en ook geschreven. De biografieën gaan als warme broodjes over de toonbank. Meestal zijn deze mensen dan met pensioen, maar ze geven vaak onbekende achtergrondinformatie die voor de geïnteresseerde lezer een nieuw licht op het handelen van de hoofdpersoon laten vallen. Er zijn biografieën over Joop den Uyl, Winston Churchill of Charles de Gaulle en vele anderen. Ook over kerkelijke leiders zijn er levensverhalen verschenen. Zo hebben  inmiddels ook studies over de kardinalen De Jong en Alfrink het daglicht gezien. Het ene boek bevat interessante informatie uit de oorlogstijd en het andere uit de tijd van vóór en na het Tweede Vaticaans Concilie. Dat biografieën verschijnen over personen die in het volle leven staan en verantwoordelijkheid dragen, ligt niet zo voor de hand. Toch is er onlangs een behoorlijk, 432 pagina’s tellend, boek verschenen over paus Franciscus. 

Dit boek is het resultaat van een aantal gesprekken van de paus met de Franse socioloog Dominique Wolton. In deze gesprekken komen achtereenvolgens de punten aan bod, die onze paus zeer bezig houden. Uit diens uitspraken kan men opmaken dat de paus betreffende huwelijk en gezin en seksualiteit de kerkelijke leer omarmt. Hij doet dat niet zomaar. Hem gaat het erom wat voor het geluk van man en vrouw en de kinderen voorop moet staan en dat kan nooit het egoïsme of de gemakzucht zijn. Onze samenleving kiest op dit ogenblik voor diverse relatievormen die we evenwaardig aan het huwelijk zijn gaan vinden, maar kinderen hebben in deze niets te kiezen. Toch wil elk kind opgroeien in een sfeer van trouw en geborgenheid en warmte van vader en moeder, waaraan het niet hoeft te twijfelen, omdat zijn/haar ouders de wil tot trouw hebben uitgesproken. Denkend vanuit het kind ligt het kerkelijke standpunt van de huwelijkstrouw en het bieden van geborgenheid en veiligheid voor de hand met daarbij natuurlijk respect, vergevingsgezindheid, offerbereidheid, enz. Het is jammer dat heden ten dage maar zo weinig stellen hun verbintenis willen bezegelen met het woord van trouw tegenover Onze Lieve Heer en dat ze ook om zegen vragen over hun verbintenis, terwijl geluk toch zo kwetsbaar is. Gebleken is dat huwelijken die naast de burgerlijke stand ook voor de kerk zijn ingezegend procentueel gezien beter stand houden, want men wil dat gegeven woord toch volhouden.

Ook gaat de paus uitgebreid in op de genderdiscussie zoals die ook in ons land volop de zomer van 2017 beheerste. Alle aanduidingen van mensen zouden niet meer van m/v voorzien mogen zijn, maar neutraal. Geen ‘dames en heren’ meer. Inmiddels klinkt op de stations een ‘beste reizigers’. "Aan kinderen wordt verder geleerd, dat ze hun geslacht zelf kunnen kiezen,” zo stelt de paus vast en dat verontrust hem zeer, want daarmee wordt hen geen dienst bewezen bij het vinden van hun eigen identiteit als jongen of meisje, man of vrouw. Helaas is de natuur niet volmaakt en kennen we inderdaad mensen die zich in een vreemd lichaam voelen, maar om aan de uitzondering een voorkeur te geven boven het gewone m/v lijkt mij overdreven.

Gelukkig zijn er in Nederlandse kranten en tijdschriften ook kanttekeningen gemaakt bij deze doorgeslagen aandacht voor de uitzondering. 'Gelijkheid is de vijand van de gelijkwaardigheid', kopte dagblad Trouw. En als slot wordt door de Trouw-columnist eraan toegevoegd: “Het ontkennen van de biologische werkelijkheid getuigt van domheid en kortzichtigheid.” De Trouw-journalist verklaart zich tenslotte gelukkig met de in dit verband zwaar bekritiseerde SIRE-campagne ‘Laat jongens weer jongens zijn’.

Hoop 
De paus blijkt een man te zijn wiens levenshouding gekenmerkt wordt door hoop op God en vertrouwen in de mensen. Want het is onze God eigen, dat hij de mensheid niet in de steek laat. “Durf daarom op God te vertrouwen,” is de pauselijke boodschap. Behalve in God heeft paus Franciscus ook vertrouwen in mensen. Voor hem is zeker dat mensen niet in zeven sloten tegelijk lopen, maar kiezen voor het goede, en dat mensen een eigen verantwoordelijkheid dragen. Daarom wil deze paus niet alles in het menselijke leven voorschrijven met regels en ge- en verboden. Hij wil onderscheiden, want geen enkel mensenleven is gelijk aan het andere.

Deze paus beroept zich daarbij op Jezus, die de farizeeën en schriftgeleerden weerstaat, omdat zij de mensen zware lasten op de schouders leggen, maar verder geen vinger uitsteken om ze te helpen dragen. De paus is meer onder de indruk van de passage waar Jezus de menigte ziet en medelijden voelt omdat ze zijn als schapen zonder herder. Daarom begint hij hen te onderrichten. Jezus wijst een weg en neemt mensen bij de hand.

Tenslotte toont de paus zich een man die voor vrede gaat. “Een oorlog is nooit rechtvaardig. Het enige wat rechtvaardig is, is vrede,” houdt hij zijn gesprekspartner voor. Paus Franciscus is dus een man van wie we veel kunnen leren, als we nieuwe wegen willen gaan.

Mgr. Dr. Hub Schnackers,
diocesaan administrator