Regelmatig valt het woord 'ramadan' te lezen of te horen, de vastenmaand van de moslims. Na het katholieke geloof is de Islam in Limburg in grootte de tweede gods­dienst. Meestal leven wij als vreemden naast elkaar. Maar misschien zijn er, nu onze katholieke 40-daagse vastentijd gaat beginnen, toch punten waarop wij iets van deze geloofsgroep kunnen leren, die eveneens Abraham als haar stamvader in het geloof erkent. 

In 'de Koran', het heilige boek van de moslims, staat te lezen dat er gedurende de maand 'ramadan' van zonsopgang tot zonson­dergang gevast moet worden en dat de gelovigen zich van voedsel en genotmiddelen moeten onthouden. Dat klinkt niet leuk. In de zomermaanden al zeker niet. Toch wordt door de moslims de ramadan als een mooie periode beschouwd. Gedurende de ramadan staat eigenlijk de hele dag in het teken van het geloof. Ze worden zich bewust van de opdracht om goede moslims te zijn. Maar ook is er dan meer aandacht is voor het familieverband, waarmee men het geloof deelt en samen met wie men ook vast. Ook is er een oproep om te oefenen in dank­baarheid, geduld en bescheidenheid. De ramadan sterkt de wil om het egoïsme en de slechte gewoonten te overwin­nen. De ramadan leidt tot een groei in de ge­loofsbe­le­ving. 

Waarom wij niet?
Wie deze vruchten van het islamitische vasten beziet, kan daar enkel jaloers om zijn. Het geloof wordt gerevitaliseerd en verder worden zeer goede menselijke eigenschappen erdoor versterkt. Vasten dient dus ergens toe. Maar ook katholieken hebben hun 40-daagse vas­tentijd van Aswoensdag tot Pasen. Waarom wordt er dan bij ons zo weinig aandacht aan be­steed? Wie vast er nog? Het zijn intussen bejaarde mensen geworden die onze katholieke vastenpraktijk nog bewust hebben beoefend. Maar dit vastengebruik heeft in de tweede helft van de vorige eeuw grote verande­ringen ondergaan. Er werd een opfrisbeurt beoogd. De betekenis van het vasten was immers voor velen zoek geraakt. Daarom die zoektocht, om de veruiterlijking van het vasten te doorbre­ken. Men streefde naar een meer bewuste beleving, die dieper wortel­de dan enkel de naleving van vastenwetten en -voorschriften. Door het opheffen van de opgelegde verplichting hoopte men op een vernieuwde en bewuste beleving van het vastengebruik. Helaas is dat bij de meeste mensen uitgebleven. Niettemin moet de discussie levend blijven hoe deze vastentijd zinvol kan worden ingevuld, want vasten is niet zonder betekenis. Vasten is zinvol. Gelukkig worden er daarom elk jaar ook nieuwe initiatieven genomen om het vasten eigentijds vorm te geven.

Denkproces
Dit nadenken over het vasten is voor moslims onmogelijk. Volgens de koran heeft God precies aan Mohammed laten weten, hoe en wanneer de gelovigen moeten vasten. Geen discussie dus. Vasten is een vast onderdeel van de islami­tische geloofsbele­ving naast de geloofsbelijdenis, het gebed, de armenbelasting en de bedevaart naar Mekka. 

Voor ons als christenen staat nergens zwart op wit in het evan­gelie hoe wij precies moeten vasten. Wij weten wel dat Jezus zelf heeft gevast. Maar ook weten wij dat Jezus er kanttekeningen bij plaatste. Daarmee wilde hij het vasten geenszins relative­ren, maar hij wilde ons wel brengen tot een juiste beleving van dit gebruik. Daarom zijn christenen ertoe geroepen om steeds te blijven zoeken naar een eigen­tijdse invulling van de vastentijd. Het vraagt van ons om jezelf eens kritisch in de ogen te zien en streng te zijn tegen jezelf: Je zwakke plekken erkennen, zoals je verslavingen waarvan je wilt loskomen. Maar er is ook het egoïstisch gedrag dat anderen stoort. Uitdrukkelijk vraagt de vastentijd verder te kijken dan het eigen voordeel. Daarmee kunnen wij juist en vooral oog hebben voor de naaste. De vastenactie lijkt zo'n weg te zijn.

Prik
Bij dat zoeken naar een goede vorm om te vasten is het een goede maatstaf dat het goede voornemen in je vel prikt. Je moet het op een of andere manier voelen. Vasten is nooit de gemakkelijkste weg. Het moet je op een of andere manier moeite kosten. Vasten schaaft aan je scherpe kanten en hoekigheden die iedere mens nu eenmaal heeft. Uiteindelijk word je er een beter mens van, minder hinderlijk voor je medemens, solidair met je naaste en daarom meer gewaardeerd en integer.

Geld schenken aan de vasten­actie is natuurlijk een goede zaak, maar zo'n gebaar kan even verui­ter­lijkt zijn als de vroe­gere vastenbe­le­ving. Als gelovigen bele­ven wij de vasten als de voorberei­ding op Pasen samen met Jezus die het kruis draagt. Als wij die prik niet voelen, is onze vasten­invulling niet juist. De verbinding met de lijden­de Heer kan ons daarbij helpen. 
De vruchten van het vasten kunnen ook voor ons zijn: dankbaarheid en geduld, overwinning van je verslavingen en egoïsme, groei en verdieping van je geloofs­beleving en groei in persoonlijkheid.

Ik wens u een gezegende vastentijd toe.

Mgr. Hub Schnackers,
diocesaan administrator