Bisschop Frans Wiertz van Roermond heeft zaterdag 16 november een website in gebruik gesteld, waarop verslagen te vinden zijn van zogeheten ‘kerkvisitaties’ uit de 17e en 18e eeuw. Dit zijn officiële inspecties, door of namens de bisschop in die tijd verricht in de parochies van het oude bisdom Roermond (1559-1801).

 

Naar nieuwe website Kerkvisitaties >>

Op de website zijn de transcripties en vertalingen te vinden van circa 1700 visitatieverslagen die het resultaat zijn van de inspecties verricht door of namens de verschillende bisschoppen in de 17e en 18e eeuw in de 150 parochies van het oude bisdom Roermond. Dit bisdom heeft bestaan van 1559 tot 1801 en omvatte grote delen van de huidige provincie Limburg, maar ook parochies in de regio Nijmegen, Oost-Brabant en de Duitse Nederrijn.

De verslagen van deze visitaties bestaan deels uit aantekeningen die de bisschop, de bisschoppelijk secretaris en de vicaris-generaal maakten in het kader van hun bezoek aan de parochies en deels uit ingevulde formulieren die vanuit de parochie werden aangeleverd. In de regel gaat het om gegevens over het kerkgebouw en de aankleding ervan, de ambtsvervulling en het gedrag van de clerus, kerkmeesters, kosters en onderwijzers in dienst van de parochie. Ook over het godsdienstig en zedelijk leven van de parochianen werden aantekeningen gemaakt.



Deze teksten zijn in het Latijn gesteld. Omdat de handgeschreven teksten niet makkelijk leesbaar zijn en bovendien nog maar weinig mensen Latijn beheersen, bleef deze informatiebron lange tijd onbenut. Dankzij het initiatief van het bisdom Roermond, in samenwerking met het Regionaal Historisch Centrum Limburg te Maastricht, is deze bron nu wel voor een breed publiek beschikbaar.

Een groep historici en classici heeft namelijk vijf jaar lang aan de transcriptie en vertaling van de verslagen gewerkt. Deze werkzaamheden zijn nu helemaal afgerond. Vanaf komende zaterdag zijn de teksten (inclusief de originele bron) voor iedereen via internet in het Latijn, het Nederlands en deels in het Duits te raadplegen.

De visitatieverslagen bieden een schat aan informatie over het kerkelijk leven in Limburg in de zogeheten vroegmoderne tijd. Daarnaast wordt hiermee ook een nieuwe bron ontsloten voor onderzoek op het gebied van demografie, genealogie, onderwijs, armenzorg, kunstgeschiedenis, volkscultuur en lokaal bestuur in die periode.

Het project Kerkvisitaties heeft ruim honderdduizend euro gekost. Het werd uitgevoerd met financiële steun van de provincie Limburg, het Limburgs Archiefwezen, het Landschaftsverband Rheinland, het Skanfonds, de Stichting Dr. P.G.M.J. Janssens te Maastricht, de Pax-Bank Aken en de bisdommen Roermond, Den Bosch, Münster en Aken.

De website werd in gebruik genomen tijdens een symposium van de Commissie Limburgse Kerkgeschiedenis van het LGOG in Abdij Rolduc te Kerkrade. Sprekers van onder meer de bisdommen Roermond en Luik en de universiteiten van Bonn en Leuven verzorgden daarbij enkele lezingen.