Social Media

Wat vieren we van 15 t/m 21 september 2024?

Geplaatst op: 12-09-2024

 

Heilige Cornelius

Schreven we vorige week op deze plek nog over het naamfeest van Maria, deze week viert ook iemand naamfeest, namelijk onze nieuwe bisschop. Maandag 16 september is de feestdag van de Heilige paus Cornelius (of zoals bisschop Van den Hout zijn doopnaam voluit schrijft: Cornelis). Deze heilige was in de derde eeuw paus en woonde uiteraard in Rome, maar in onze regio is er een verrassend grote verering voor hem ontstaan.

Dat heeft alles te maken met de nabijheid van Kornelimünster bij Aken. Dit klooster van benedictijner monniken ontwikkelde zich in de loop van de eeuwen tot een belangrijk centrum van verering voor paus Cornelius. Het klooster werd al in 814 gesticht. Tot aan de komst van Napoleon in 1812 was het een Rijksvrijheid. Het klooster werd toen opgeheven en de Corneliuskerk werd voortaan parochiekerk. Zo’n 100 jaar later – in 1906 – werd er een nieuwe abdij gesticht. Nog steeds is Kornelimünster een bedevaartoord de Heilige Cornelius. Er worden ook relieken van hem bewaard. Die worden eens in de zeven jaar getoond tijdens de Heiligdomsvaart, een traditie die ook aan die kant van de grens bekend is.

In de middeleeuwen bestonden de huidige grenzen niet en zo kwam de Corneliusverering ook terecht in wat wij nu Limburg noemen. Diverse plaatsen in Limburg kennen een bedevaarttraditie rond Cornelius, zoals Heerlerheide, Geleen, Swartbroek, Sittard-Overhoven en de zogeheten ‘Haardergaank’ in Borgharen. Dat Cornelius zo populair werd, heeft met zijn patronage te maken: hij is de patroonheilige van het hoornvee, van huisdieren en van veehouders. Dit heeft met de vertaling van zijn naam te maken: ‘cornu’ betekent namelijk hoorn. In het agrarische Limburg kwam zo’n patroonheilige natuurlijk van pas.

 

Wie was Cornelius?

Cornelius stamde uit een adellijk Romeins geslacht en werd in maart 251 tot paus gekozen. Dit was in een tijd van grote christenvervolgingen onder keizer Decius. Tijdens de vervolgingen hadden heel wat gelovigen uit angst voor martelingen weer aan de Romeinse goden geofferd. Zij werden de 'lapsi' (afvalligen) genoemd. Na de tijd van Decius wilden velen weer terugkeren naar de kerk. Cornelius besloot te handelen in de geest van zijn voorganger en hun nog een kans te geven, op voorwaarde dat ze boete deden. Maar de strenge richting onder de gelovigen was het daar niet mee eens. Dit leidde tot grote conflicten in de kerk. Bisschop Cyprianus van Carthago – die samen met Cornelius zijn feestdag deelt – schreef veel brieven over deze kwestie. Hij steunde de paus en benadrukte het belang van de mening van Petrus' opvolger op de zetel van Rome. Cornelius werd verbannen naar Centumcellae (nu Civitavecchia) en leefde daar geïsoleerd. Hij stierf er in 253. Na zijn dood verspreidde zijn verering zich snel over heel Europa.

 

Illustratie: borstbeeld van de H. Paus Cornelius van de Corneliusparochie in Borgharen