Nee toch, begint het bisdom Roermond nu ook al over zwarte Piet?” Inderdaad, iedereen heeft het erover. Bij het kopieerapparaat en bij de koffieautomaat, tijdens de lunch, bij de schoolpoort, bij de bejaardenvereniging en nog op veel andere plaatsen ook. Waarom zou ik er niet over nagedacht mogen hebben? Maar ik stel wel voorop, dat niemand het met mij eens hoeft te zijn. Ik geef gewoon eens wat 'Denkanstöße', zoals onze Oosterburen het noemen. Ik ben bereid mijn mening in te ruilen voor iedere betere opvatting.

Er zijn soms woorden, die opeens door iedereen in de mond genomen worden, terwijl ze voorheen haast onbekend waren. Zo’n  woord dat heden ten dage veel gebruikt wordt is het woord ‘transparant’. Geen verborgen agenda’s, geen achterkamertjespolitiek. De gebeurtenissen moeten door iedereen gevolgd en dus ook gecontroleerd kunnen worden.  Een democratie verwacht dat. Corruptie moet voorkomen worden. Niet alleen de dames en heren politici moeten de feiten kunnen nagaan maar ook ieder ander weldenkend en verstandig mens.

Wanneer wij het mens-zijn moeten omschrijven, dan kan ik zeggen: De mens is een sociaal wezen. Ik leef samen met andere mensen. Jazelfs: Ik leef zelfsdankzij andere mensen. Allereerst heb ik het leven van andere mensen ontvangen. Het zijn mijn ouders geweest, die mij hebben verwekt. Maar nog belangrijker is, dat er een vader en een moeder waren die mij direct na mijn geboorte een gevoel van geborgenheid hebben geschonken. Want een kindje heeft meer nodig dan voeding en een schone luier. Daarbij waren ook de andere familieleden belangrijk: broertjes, zusjes en grootou­ders.

We moeten er in deze mooie herfst even aan wennen, dat Allerheiligen en Allerzielen voor de deur staan. Niet voor niets kennen we de uitdrukking ‘Allerheiligenweer’. Allerheiligen doet ons denken aan somber mistig, koud en akelig weer. Uit mijn kinderjaren herinner ik me, dat de chrysanten die op de graven stonden door de nachtvorst met Allerheiligen al bevroren. De mooie witte bloemen zagen er na zo’n nachtvorst bruin en verlept uit. Daarmee helpt de natuur ons een handje om ons bewust te worden dat ook het menselijke leven vergankelijk is.

Onze oosterburen kennen het spreekwoord: “Was lange dauert, wird endlich gut.” Alles heeft zijn tijd nodig. Ook een bisschopsbenoeming. Heel recent werd ik nog gevraagd: “Wanneer krijgen we een nieuwe bisschop?” Ik verbaasde me over die vraag, want ik was er al gewend aan geraakt om de eeuwige administrator te zijn. Mijn antwoord luidde, dan ook: “Dat kan nog maanden duren.” Maar toch heb ik eraan toegevoegd: “Zijn naam zou zomaar morgen bekend gemaakt kunnen worden.”

Haast elke week is er een bijzondere dag, toegewijd aan een bijzondere doelgroep. Op 5 oktober j.l.  stond aangegeven als ‘de internationale dag van de ouderen’. Er is  aandacht gevraagd voor de oudere mens uit ons midden. Maar het zou goed zijn om ook een dag te wijden aan de jonge mens, die zijn weg moet zoeken in deze ingewikkelde wereld.  Eigenlijk moeten jong en oud in deze maatschappij samenleven. Ze kunnen van elkaar leren. Oud en jong komen elkaar tegen en hebben elkaar nodig. Het samen leven van oud en jong doet beide groepen goed. 

Onlangs liep ik door Lourdes. Nu lijkt Lourdes buiten het heiligdom op een religieuze toeristenplaats. Vele bedevaartgangers storen zich daaraan en klagen over de commercie. Nu is mijn antwoord dan steeds dat de pelgrims om de souvenirwinkels en de terrasjes hebben gevraagd en ze in stand houden. Tot 's avonds laat wordt er gezocht naar rozenkransen, kaarten en medailles om hun geliefden thuis te schenken. Tot 's avonds héél laat zijn de terrasjes bezet. Er is dus blijkbaar behoefte bij de pelgrims aan winkels en aan terrasjes. Het is dus de traditionele kip/ei-vraag. Geen ei zonder kip en geen kip zonder ei. Geen winkels zonder pelgrims en geen pelgrims zonder winkeltjes. 

In 1996 verscheen het boek van  de bekende schrijver, historicus en journalist Geert Mak ‘Hoe God verdween uit Jorwerd’. Dit boek is de biografie van een Fries dorp tijdens een zich in stilte voltrokken hebbende revolutie tussen de jaren 1946 en 1995. Jorwerd is eigenlijk een vergeten dorp zoals er zovele vergeten dorpjes zijn. Mak schetst de vele naoorlogse ontwikkelingen die zich in snel-treinvaart in het Friese dorp voordeden. Uitgebreid vertelt hij, hoe deze Friese provincie, die gedragen werd door de boerenstand met vele gebruiken en tradities maar ook door het geloof, na de oorlog in snel tempo  van gedaante veran-derde. Zo kon Mak van de dominee vernemen, dat tot na de oorlog de kerk altijd vol gezeten had op zondag. Maar met het toenemen van de naoorlogse welvaart, was de kerk steeds leger gewor-den. De dominee schetste, hoe een neergang die in de steden al eerder had ingezet, nu ook het platteland bereikt had. Dankzij medische techniek en sociale zekerheid en een verzekeringsstelsel hadden de mensen de kans gezien om dood minstens uit te stellen en rampspoed en ellende uit te bannen of minstens te beheersen. 

We ontmoeten van tijd tot tijd mensen met een vrolijk karakter. We noemen ze ‘het zonnetje in huis’. Ze beginnen de dag met een vrolijke lach en ze laten zich niet bepalen door stemmingen. Bij tegenslag zitten ze niet onmiddellijk bij de pakken neer, maar zien altijd weer kansen om gerezen problemen op te lossen. Ze verstaan zelfs de kunst om van problemen te leren en er mee hun voordeel te doen. Een probleem wordt als een uitdaging beschouwd. Zulke mensen zijn goud waard en je kunt veel van hen leren. 

Laatst viel mij weer eens het gedicht in handen, dat mij steeds bijzonder geraakt heeft. Het is de 'Ballade van de boer' van J.W.F. Werumeus Buning, een van de toppers in de Nederlandse letterkunde. Die liefde voor dat gedicht zal bij mij wel aangeboren zijn vanwege mijn herkomst als boerenzoon, maar er zijn een aantal aspecten die mij aanspreken.

Landelijk wordt op zaterdag 15 en zondag 16 september een actie gehouden met als oproep: ‘Breng eens iemand mee naar de kerk.’ Nog niet zo’n slecht idee. We moeten immers veel uitnodigender zijn en niet zo vreesachtig. Want waar het hart van vol is, daar loopt immers de mond van over. Als de kerk voor jou betekenis heeft, nodig dan iemand uit. De kerk is de moeite waard.

Paus Franciscus bezit de gave om een boodschap die ons als moeilijk in de oren klinkt, met eenvoudige woorden te verhelderen en toegankelijk te maken. Onlangs is de apostolische exhortatie VERHEUG U EN JUICH (Gaudete et Exsultate) verschenen. Deze ‘aansporing’ betreft de roeping tot heiligheid in de wereld van vandaag. Dat is een mond vol. Maar paus Franciscus verstaat de kunst om ons dit onderwerp hapklaar voor te schotelen. Het is natuurlijk onmogelijk hier het pauselijk schrijven volledig samen te vatten. Maar een paar punten verdienen het om te worden aangestipt. Ik doe een poging.

Uw columnist heeft moeten vernemen, dat de vakantie is aangebroken. Iedereen zij een prettige vakantie gegund. Maar tegelijkertijd heeft de kerk geen vakantie. Evenmin als uw gezin of uw huwelijk met vakantie gaat. De band tussen mensen en de band met God blijft immers gewoon bestaan. Ik heb er wel moeite mee, als een kerkkoor zegt: “We zingen nu zes weken niet, want het is vakantie.” Gelukkig blijft te Vlodrop , waar ik pastoor ben, het kerkelijk zangkoor gewoon trouw zingen, ondanks de vakantie. Tegelijkertijd hoort vakantie bij ons moderne leven. Ik zelf zal ook even in het buitenland vertoeven. Mensen om me heen raden me ten zeerste aan om even alles en iedereen te vergeten. Maar ik blijf bereikbaar. 

De vakantie gaat beginnen. Iedereen heeft zo zijn eigen invulling van deze vrije tijd. Massaal zal er naar de stranden getrokken worden. Er zijn ook de mensen die graag de bergen in trekken om daar onder de indruk te raken van Gods natuur. Tenslotte zijn er de mensen die graag bezichtigen. Ze maken stedentrips naar Parijs, Berlijn, Londen, Amsterdam, Wenen, München, Rome, St.Petersburg, enz, enz… Op hun programma staan de bezienswaardigheden. Hun reisgidsen geven de noodzakelijke informatie over de bijzondere gebouwen. Enige verdieping in de historie van de stad strekt meestal tot aanbeveling. De Arc de Triomph te Parijs verwacht, dat men iets van Napoleon weet. Ook het Forum Romanum te Rome verwacht enige achtergrondinformatie.

Al worden ze misschien niet officieel heilig verklaard, er zijn veel mensen die een heilig leven leiden. Tot die conclusie komt diocesaan administrator Mgr. Dr. Hub Schnackers naar aanleiding van het voorbeeld van een Amerikaanse vrouw die een voorbeeld was voor velen. 

Ik houd van mijn trouwe kerkgangers. De mensen op wie ik altijd kan rekenen. Het zijn de mensen voor wie het geloof een vanzelfsprekendheid is. Ze zijn erin opgegroeid en het geloof is hen dierbaar. Ze kennen de geloofsinhoud. Het verhaal van Jezus en van het leven van de kerk is hen bekend. Ze hebben geprobeerd hun geloof aan hun kinderen door te geven. Ik houd van hen en ik ben hen dankbaar. Vaak genoeg ben ik zelfs wat jaloers op hun geloofsrust, want ikzelf kan wel eens door twijfels geplaagd worden en onrust ervaren.

Van tijd tot tijd ontmoeten we mensen die niet uit zijn op compromissen, maar wit is wit en zwart is zwart en ze vinden dat de duidelijkheid daarover moet overheersen. Het eigen gelijk is hen heilig. Meestal hebben ze daarbij de beste bedoelingen, maar ze schieten door in hun goede intenties en hun ijver wordt overijver. We ontmoeten ze in de politiek, maar ook in de kerk komen we ze tegen. Onlangs is er uitvoerig over in de krant bericht. Zo’n incident doet meestal veel schade, want de menselijke maat wordt vergeten.

Vanwege allerlei vergaderingen en bijeenkomsten in den lande moet ik regelmatig in de trein stappen. Dat is eigenlijk een weerzien geweest met het spoorwezen. In mijn studententijd zat ik uren in de trein op weg naar mijn studieplek. Maar in het buitenland is het heel gewoon dat de afstand van het ene station naar het andere meer dan 150 km bedraagt. In het buitenland is een sneltrein dan ook iets anders dan een stoptrein. 

“Het was Maria die met Pinksteren de apostelen wakker schudde. Zij schudt nu ook de kerk van Nederland wakker om te doen wat we moeten doen op basis van ons doopsel en vormsel. Ze wil ons wakker schudden om ons geloof door te geven en niet aan moedeloosheid toe te geven.” Vandaag, op Tweede Pinksterdag, viert de katholieke kerk voor het eerst de nieuwe gedachtenis Maria, Moeder van de Kerk, die paus Franciscus eerder dit jaar heeft ingevoerd. Enkele gedachten van diocesaan administrator Mgr. Hub Schnackers bij die nieuwe aandacht voor “de sterke vrouw Maria”. 

Stations, treinen en sommige openbare gebouwen zijn inmiddels geworden tot plaatsen, waar elk vrij plekje is behangen met reclameteksten. Dat brengt geld op. Meestal zijn de reclameborden schreeu­werig van aard, provocerend en niet altijd getuigend van goede smaak. Soms zijn er ook teksten die ons attent maken op een bepaalde voorziening, die geschapen is voor een of andere hulp­behoeven­de doelgroep: zorg voor allochtonen of opvang die gebo­den wordt aan moeder en kind bij een ongewenste zwanger­schap. Het is ook heel gebruikelijk, dat bepaalde christelijke kerken via dergelijke reclameborden oproepen tot geloof in Jezus en tot een andere levenswij­ze. Bekend is het verzoek om niet te vloeken of door andere uitspraken of kreten de naam van God niet beledi­gend uit te spreken. Zo was er laatst in een treincoupé een poster aange­bracht met tekst: 'Jezus redt'.